ChuyenDoiSo

Thứ trưởng Võ Thành Thống phát biểu tại Họp báo. Ảnh: MPI

Tham dự họp báo có Cục trưởng Cục Phát triển hợp tác xã, Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Văn Đoàn, đại diện một số đơn vị thuộc Bộ cùng các cơ quan thông tấn báo chí.

Kinh tế tập thể với nòng cốt là hợp tác xã (HTX) là thành phần kinh tế quan trọng, tạo điều kiện thuận lợi thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, góp phần chuyển dịch lao động, chuyển dịch cơ cấu nông nghiệp, đặc biệt là trên địa bàn nông thôn. Bên cạnh đó, kinh tế tập thể, HTX còn là tổ chức phát huy tính tự chủ của người dân, tạo điều kiện để người dân được hưởng thành quả từ sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước một cách công bằng, bình đẳng.

Phát biểu tại họp báo, Thứ trưởng Võ Thành Thống cho biết, Nghị quyết số 13-NQ/TW ngày 18/3/2002 Hội nghị Ban Chấp hành Trung ương Đảng lần thứ 5 (khóa IX) về tiếp tục đổi mới, phát triển và nâng cao hiệu quả kinh tế tập thể (KTTT) đã khẳng định vai trò, vị trí quan trọng của khu vực KTTT, nòng cốt là HTX trong quá trình phát triển kinh tế - xã hội của đất nước với mục tiêu từ năm 2002 đến năm 2010 là “Đưa KTTT thoát khỏi những yếu kém hiện nay, phấn đấu đạt tốc độ tăng trưởng cao hơn, tiến tới có tỷ trọng ngày càng lớn hơn trong nền kinh tế quốc dân”.

Với chủ đề “Cơ chế chính sách thúc đẩy và khơi thông tiềm năng phát KTTT, HTX”, Diễn đàn Kinh tế hợp tác, HTX diễn ra vào sáng ngày 14/10/2019 tại Trung tâm Hội nghị Quốc gia, Mỹ Đình, Hà Nội theo hình thức tập trung. Đây là phương thức thích hợp, tạo điều kiện cho các HTX, liên hiệp HTX (LHHTX), tổ hợp tác (THT), thành viên của HTX phản ánh tiếng nói, nguyện vọng, thực trạng hoạt động sản xuất kinh doanh, những khó khăn vướng mắc, những kinh nghiệm phát triển mô hình, cũng như đề xuất về chính sách với các cơ quan quản lý Nhà nước.

Bên lề Diễn đàn, Ban Tổ chức phối hợp cùng Liên minh Hợp tác xã Việt Nam, các HTX tổ chức trưng bày, giới thiệu những thành tựu trong 15 năm phát triển KTTT, HTX, triển lãm giới thiệu các sản phẩm tiêu biểu của các HTX trên toàn quốc.

Hội nghị Tổng kết toàn quốc Nghị quyết số 13-NQ/TW về tiếp tục đổi mới, phát triển và nâng cao hiệu quả KTTT sẽ diễn ra vào chiều ngày 14/10/2019 với mục tiêu tổng kết 15 năm thực hiện Nghị quyết, trong đó tập trung đánh giá các kết quả đã đạt được, chỉ ra những điểm hạn chế, nguyên nhân tồn tại và trên cơ sở đó kiến nghị các giải pháp trọng tâm trong thời gian tới. Hội nghị tổng kết sẽ được tổ chức theo hình thức trực tuyến tại Hà Nội và các đầu cầu tại 63 tỉnh, thành phố. Hội nghị dự kiến sẽ thu hút khoảng 500 đại biểu với thành phần bao gồm lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Quốc hội, Chính phủ, các bộ, ngành trung ương, lãnh đạo các địa phương, các cơ quan báo chí, truyền thông, HTX, THT tiêu biểu…

Theo Thứ trưởng Võ Thành Thống, nhìn chung, sau 15 năm triển khai thực hiện Nghị quyết số 13-NQ/TW, mặc dù tình hình kinh tế thế giới nói chung và Việt Nam nói riêng có nhiều bất ổn, nợ công cao, ngân sách hạn hẹp, nhưng khu vực HTX lại hoạt động khá ổn định. Số lượng HTX tăng theo từng năm, phát triển khá đồng đều trên khắp các vùng, miền, chất lượng hoạt động được nâng lên. Các HTX từng bước hoạt động đúng bản chất, ngày càng tập trung hơn vào việc hỗ trợ kinh tế hộ thành viên thông qua cung cấp các dịch vụ hoặc việc làm cho thành viên, nhất là HTX nông nghiệp. Quy mô, vốn và các lĩnh vực hoạt động của HTX được mở rộng, nhiều HTX có quy mô toàn xã, huyện. Nhiều loại hình HTX mới được thành lập như HTX môi trường, HTX trường học, HTX y tế… Trình độ cán bộ quản lý HTX được nâng cao. Một số HTX có đội ngũ cán bộ tâm huyết, có kinh nghiệm, nhạy bén với cơ chế thị trường, mạnh dạn áp dụng khoa học công nghệ vào sản xuất, kinh doanh của HTX.

Toàn cảnh Họp báo. Ảnh: MPI

Đã có hàng trăm mô hình HTX ra đời và phát triển, mang lại hiệu quả kinh tế thiết thực cho các thành viên HTX. Điều này thể hiện tính ưu việt của Luật HTX năm 2012 so với Luật HTX năm 2003, chứng minh việc ban hành Luật HTX năm 2012 và những chỉ đạo của Bộ Chính trị trong Kết luận số 56-KL/TW ngày 21/02/2013 về đẩy mạnh thực hiện Nghị quyết trung ương 5 khóa IX về tiếp tục đổi mới, phát triển và nâng cao hiệu quả kinh tế tập thể là hoàn toàn đúng đắn, qua đó khẳng định vị trí, vai trò của HTX trong tái cơ cấu kinh tế nông nghiệp, xây dựng nông thôn mới.

Đây là những dấu hiệu đáng mừng, cho thấy KTTT, HTX đang phục hồi và phát triển đúng hướng. Mô hình HTX kiểu mới phù hợp với chủ trương phát triển nền kinh tế nhiều thành phần ở nước ta, vừa khuyến khích kinh tế cộng đồng thành viên HTX, vừa tôn trọng và nâng cao vị thế kinh tế hộ thành viên, góp phần giữ vững định hướng xã hội chủ nghĩa trong nền kinh tế thị trường.

Bên cạnh HTX, THT là một thành phần trong khu vực KTTT. Xuất phát từ nhu cầu phát triển của kinh tế hộ và điều kiện kinh tế - xã hội ở mỗi địa bàn. THT được thành lập với hình thức tổ chức, quy mô và nội dung hoạt động đa dạng, hoạt động của THT nói chung đã tiếp cận khá sát với bản chất đích thực của HTX, chủ yếu hướng vào mục đích giúp đỡ, tương trợ nhau trong sản xuất và đời sống. THT đã khắc phục được một số mặt yếu kém của kinh tế hộ đơn lẻ như: thiếu vốn, công cụ, kỹ thuật và kinh nghiệm sản xuất; giúp kinh tế tổ viên tăng sức cạnh tranh thị trường và nâng cao năng lực hoạt động kinh tế; giúp các hộ tổ viên sử dụng có hiệu quả hơn về đất đai, lao động, vật tư và tiền vốn; tiếp nhận những thông tin, tiến bộ khoa học - kỹ thuật góp phần thúc đẩy phát triển sản xuất, kinh doanh của kinh tế hộ.

Việt Nam đang ngày càng phát triển, đời sống người dân được nâng cao, đi kèm với đó là nhu cầu nội địa ngày càng tăng. Cùng với đó là Cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 với trọng tâm là phát triển kinh tế số là những cơ hội để khu vực KTTT, HTX có thể mở rộng vai trò sang các lĩnh vực phi truyền thống một cách mạnh mẽ hơn như dịch vụ môi trường, du lịch, năng lượng tái tạo hay chăm sóc sức khỏe người già...

HTX cần đóng vai trò tích cực, kết nối và mở rộng hợp tác, tạo điều kiện gắn kết chặt chẽ giữa kinh tế thành viên và các chủ thể khác nhằm nâng cao chuỗi giá trị, sản xuất quy mô lớn, đáp ứng nhu cầu thị trường trong nước và quốc tế. Đứng trước nhiều cơ hội cũng như thách thức trong quá trình hội nhập ngày càng sâu rộng, các HTX cần phải tự đổi mới và phát triển lớn mạnh để có thể đáp ứng được những yêu cầu khắt khe của nền kinh tế thị trường.

Trong thời gian tới, bối cảnh mới đặt ra nhiều cơ hội, cũng như thách thức cho khu vực kinh tế HTX. Với những tín hiệu mới đang tác động tích cực tới phong trào HTX, cùng với sự chỉ đạo quyết liệt của Chính phủ, sự vào cuộc của các bộ, ngành, địa phương và nỗ lực phấn đấu vươn lên của các HTX, Thứ trưởng Võ Thành Thống tin rằng, trong thời gian tới phong trào HTX ở nước ta sẽ phát triển vững chắc, góp phần quan trọng trong phát triển kinh tế - xã hội và phát triển nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa của Việt Nam.

Cục trưởng Cục Phát triển Hợp tác xã Nguyễn Văn Đoàn phát biểu tại Họp báo.Ảnh: MPI

Tại họp báo, Cục trưởng Nguyễn Văn Đoàn đã thông tin về kết quả đạt được trong việc thực hiện Nghị quyết số 13-NQ/TW, những kết quả đạt được trong việc chuyển đổi từ Luật HTX 2003 sang Luật HTX năm 2012 cũng như những định hướng, giải pháp phát triển HTX trong thời gian tới.

Trong quá trình triển khai thực hiện Luật HTX năm 2012, số lượng HTX tăng lên, doanh thu và thu nhập của người lao động trong HTX được cải thiện, từng bước hoạt động ổn định, qua đó, tác động tích cực đến kinh tế hộ thành viên (hiện nay số hộ nông dân tham gia HTX và hưởng lợi từ HTX chiếm khoảng 50% tổng số hộ nông dân), góp phần thực hiện xóa đói giảm nghèo, ổn định an ninh, chính trị tại cộng đồng.

Tính đến ngày 31/12/2018, toàn quốc có 22.861 HTX tăng 3.700 HTX (so với thời điểm Luật HTX có hiệu lực ngày 31/7/2013); thu hút gần 6 triệu thành viên tham gia; tổng số lao động thường xuyên trong HTX là 1.215.490 người, tăng 115.972 người (so với thời điểm Luật HTX có hiệu lực ngày 31/7/2013); doanh thu bình quân của một HTX là 4,477 tỷ đồng/năm tăng 1,905 tỷ đồng/năm, lãi bình quân của một là HTX 240 triệu đồng/năm, tăng 72 triệu đồng/năm, thu nhập bình quân của lao động thường xuyên trong HTX là 36,6 triệu đồng/năm, tăng 15 triệu đồng/năm so với thời điểm Luật HTX có hiệu lực ngày 31/7/2013.

Hoạt động của khu vực KTTT, HTX có chuyển biến tích cực về quy mô, công nghệ và thị trường. Quy mô của HTX được thể hiện qua số lượng thành viên và phạm vi hoạt động của HTX. Tuy số lượng thành viên của các HTX giảm đi so với giai đoạn trước nhưng chất lượng thành viên thì cải thiện đáng kể. Nếu giai đoạn trước thành viên tham gia HTX theo mệnh lệnh hành chính, không góp vốn thì giờ đây người dân tham gia HTX trên tinh thần tự nguyện, cùng góp vốn và chịu trách nhiệm về hoạt động của HTX.

Số lượng các HTX áp dụng khoa học công nghệ mới, hiện đại vào sản xuất, kinh doanh, tham gia vào sản xuất nông nghiệp công nghệ cao ngày càng nhiều, đặc biệt, các HTX nông nghiệp đã hoạt động gắn với các sản phẩm chủ lực của vùng, thực hiện liên kết chuỗi. Nhiều HTX liên kết với các siêu thị, doanh nghiệp lớn để mở rộng thị trường tiêu thụ, góp phần nâng cao chất lượng sản phẩm, khả năng cạnh tranh cũng như chủ động nghiên cứu, mở rộng thị trường, không những trong nước mà còn xuất khẩu.

Một số HTX có quy mô lớn, phạm vi hoạt động rộng trên phạm vi nhiều tỉnh, doanh thu cao hàng trăm tỷ đồng đã xuất hiện tại các địa phương như: HTX Dịch vụ nông nghiệp tổng hợp Anh Đào (Lâm Đồng), HTX Evergrowth (Sóc Trăng), HTX bò sữa Tân Thông Hội (thành phố Hồ Chí Minh)... Đây là những mô hình HTX kiểu mới có hiệu quả cần được nghiên cứu, đánh giá để nhân rộng.

Về LHHTX, cả nước có 74 LHHTX, tăng 49 LHHTX so với năm 2003, cả giai đoạn 2003 - 2018 thành lập mới là 51 LHHTX (tập trung nhiều nhất năm 2017) và giải thể 28 liên hiệp. Các LHHTX thành lập chủ yếu ở các vùng: Đồng bằng sông Hồng (16 LHHTX), Đông Nam Bộ (11 LHHTX) và Đồng bằng sông Cửu Long (10 LHHTX)…. Các LHHTX hoạt động chủ yếu trong lĩnh vực nông nghiệp 39/74 LHHTX, tương đương khoảng 52,7% tổng số LHHTX; thu hút 375 HTX thành viên tăng 324 thành viên so với năm 2003, tạo việc làm cho 25,2 nghìn lao động, với tổng số vốn hoạt động là hơn 441 tỷ đồng; doanh thu bình quân của 01 LHHTX là 944 triệu đồng/năm và lãi bình quân của 01 LHHTX là 148,3 triệu đồng/năm./.