ChuyenDoiSo

Thứ trưởng Vũ Đại Thắng phát biểu tại Hội thảo. Ảnh: MPI

Phát biểu tại Hội thảo, Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Vũ Đại Thắng cho biết ADB là một trong những đối tác quan trọng của Chính phủ Việt Nam trong quá trình phát triển và là một trong ba nhà tài trợ vốn ODA và vốn vay ưu đãi lớn nhất cho Việt Nam. Các nguồn vốn này đã hỗ trợ phát triển kinh tế - xã hội bền vững, xóa đói giảm nghèo ở Việt Nam, đặc biệt là góp phần cải thiện lĩnh vực cơ sở hạ tầng về giao thông, đô thị, điện, cấp thoát nước, thủy lợi,…

Trong bối cảnh Việt Nam đã tốt nghiệp ADF/IDA, để định hướng thu hút quản lý và sử dụng vốn ODA và vốn vay ưu đãi của các nhà tài trợ nước ngoài cho thời gian tới, ngày 06/11/2018, Chính phủ ban hành Quyết định số 1489/QĐ-TTg về việc phê duyệt Định hướng thu hút, quản lý và sử dụng nguồn vốn ODA và vốn vay ưu đãi của các nhà tài trợ nước ngoài giai đoạn 2018 - 2020, tầm nhìn 2021 - 2025. Theo đó, trước mắt các nguồn vốn vay ưu đãi (như các nguồn vốn cho vay thông thường (OCR) của ADB được tiếp tục huy động và sử dụng cho phát triển cơ sở hạ tầng, khuyến khích tư nhân tham gia cùng nhà nước đầu tư giải quyết các điểm nghẽn về cơ sở hạ tầng. Nghiên cứu áp dụng cơ chế để doanh nghiệp vay nguồn vốn vay ưu đãi của các nhà tài trợ không cần bảo lãnh của Chính phủ. Vốn vay ưu đãi ưu tiên sử dụng cho các dự án cơ sở hạ tầng quy mô lớn, có khả năng tạo ra nguồn thu để trả nợ…

Đối với giai đoạn 2021 - 2025, sử dụng vốn vay nước ngoài tập trung cho một số lĩnh vực chủ chốt để đảm bảo phát huy được tối đa hiệu quả kinh tế theo quy mô. Ưu tiên sử dụng cho các dự án có hiệu quả kinh tế - xã hội, trực tiếp thúc đẩy tăng trưởng gắn với phát triển bền vững, nhất là các dự án có khả năng tạo nguồn thu ngoại tệ trong trung và dài hạn để tăng cường năng lực trả nợ của quốc gia, phát triển nông nghiệp thông minh, kích thích các ngành hoặc hoạt động xuất khẩu, các dự án đổi mới sáng tạo, chuyển giao công nghệ, các dự án có tính chất hàng hóa công cộng, thuộc nhiệm vụ chi của ngân sách nhà nước, có hiệu ứng lan tỏa như thích ứng biến đổi khí hậu, nâng cao chất lượng môi trường, giáo dục, y tế, công nghệ, kỹ năng. Ưu tiên sử dụng vốn ODA và vốn vay ưu đãi như là đòn bẩy, thúc đẩy, thu hút đầu tư tư nhân, không sử dụng vốn vay nước ngoài cho các dự án mà tư nhân quan tâm, có khả năng thực hiện với công nghệ hiệu quả và chi phí thấp hơn.

Từ tình hình thực tiễn và định hướng chính sách mới của Chính phủ, ADB đã nghiên cứu và đề xuất các công cụ tài chính mới nhằm giúp Chính phủ Việt Nam tối đa hóa các cơ hội thu hút đầu tư của khu vực tư nhân, đáp ứng nhu cầu lớn về tài chính cho cơ sở hạ tầng của Việt Nam trong giai đoạn phát triển tiếp theo.

Toàn cảnh Hội thảo. Ảnh: MPI

Tại Hội thảo, Chuyên gia ADB, Don Lambert đã trình bày các công cụ sử dụng vốn OCR để tạo xúc tác đầu tư như công cụ trung gian tài chính; Các công cụ thứ cấp; OCR được cấu trúc cho hỗ trợ PPP; Giải pháp đóng gói; Bảo lãnh đối ứng giúp có thể sử dụng hiệu quả nguồn vốn vay ưu đãi OCR, để thúc đẩy đầu tư cơ sở hạ tầng khu vực tư nhân theo điều khoản hoặc với số lượng mà nếu không có nguồn vốn ODA thì sẽ không thể thực hiện được. Các công cụ này hiện nay chưa có cơ chế pháp lý theo luật Việt Nam.

Các đại biểu đến từ các Bộ, ban, ngành đã trao đổi thảo luận, đóng góp ý kiến. Các công cụ tài chính cần được tiếp tục nghiên cứu, giải quyết các vấn đề liên quan để có thể lựa chọn áp dụng cho Việt Nam hỗ trợ phát triển cơ sở hạ tầng của Việt Nam thông qua hoạt động cho vay tư nhân và các mô hình thí điểm. ADB và các nhà tài trợ khác có thể hỗ trợ Việt Nam nhiều hơn trong huy động đầu tư tư nhân để phát triển cơ sở hạ tầng thông qua sử dụng nguồn vốn vay ưu đãi (OCR) làm xúc tác để huy động đầu tư tư nhân nhiều hơn nữa. Để làm như vậy, cần có những điều chỉnh nhất định với những quy định hiện hành để tạo điều kiện cho việc sử dụng vốn OCR trong huy động đầu tư tư nhân./.