ChuyenDoiSo

I. Tình hình đăng ký doanh nghiệp 8 tháng đầu năm 2022

1. Doanh nghiệp gia nhập và tái gia nhập thị trường

Tình hình đăng ký doanh nghiệp trong 8 tháng đầu năm 2022 tiếp tục duy trì tín hiệu tích cực. Số doanh nghiệp gia nhập và tái gia nhập thị trường trong 8 tháng đầu năm đạt mức cao nhất trong giai đoạn 8 tháng đầu năm từ trước đến nay với 149.451 doanh nghiệp, tăng 31,1% so với cùng kỳ năm 2021.

1.1. Doanh nghiệp thành lập mới

Số doanh nghiệp thành lập mới trong 8 tháng đầu năm 2022 là 101.325 doanh nghiệp, mức cao nhất trong giai đoạn 8 tháng đầu năm từ trước đến nay, tăng 24,2% so với cùng kỳ năm 2021, trong đó:

Tổng số vốn đăng ký bổ sung vào nền kinh tế trong 8 tháng đầu năm 2022 là 3.638.409 tỷ đồng (tăng 36,1% so với cùng kỳ năm 2021), trong đó, số vốn đăng ký của doanh nghiệp thành lập mới là 1.136.256 tỷ đồng (tăng 0,3% so với cùng kỳ năm 2021). Số vốn đăng ký tăng thêm của các doanh nghiệp đang hoạt động đạt 2.502.153 tỷ đồng (tăng 62,5% so với cùng kỳ năm 2021), với 35.110 lượt doanh nghiệp đang hoạt động đăng ký tăng (tăng 16,7% so với cùng kỳ năm 2021). Vốn đăng ký bình quân trên một doanh nghiệp trong 8 tháng đầu năm 2022 đạt 11,2 tỷ đồng, giảm 19,3% so với cùng kỳ năm 2021.

- Có 15/17 ngành có số lượng doanh nghiệp thành lập mới tăng so với cùng kỳ năm 2021, trong đó, đáng chú ý là những tín hiệu tích cực từ sự phục hồi của các ngành liên quan đến lĩnh vực: Dịch vụ lưu trú và ăn uống (tăng 51,7%); Hoạt động dịch vụ khác (tăng 50,8%); Dịch vụ việc làm; du lịch; cho thuê máy móc thiết bị, đồ dùng và các dịch vụ hỗ trợ khác (tăng 43,6%); Nghệ thuật, vui chơi và giải trí (tăng 37,0%)...

- Doanh nghiệp thành lập mới chủ yếu vẫn thuộc nhóm ngành Dịch vụ với 74.663 doanh nghiệp, chiếm 73,7% tổng số doanh nghiệp thành lập mới, tăng 28,6% so với cùng kỳ năm ngoái. Nhóm ngành công nghiệp và xây dựng có 25.274 doanh nghiệp gia nhập thị trường, chiếm 24,9% tổng số doanh nghiệp thành lập mới, tăng 14,2% so với cùng kỳ năm 2021. Khu vực Nông nghiệp, lâm nghiệp và thuỷ sản lại ghi nhận 1.388 doanh nghiệp thành lập mới, không thay đổi so với cùng kỳ năm ngoái.

- Cả 06 khu vực trên cả nước đều có số doanh nghiệp đăng ký thành lập tăng so với cùng kỳ năm 2021, trong đó, 02 khu vực có sự gia tăng mạnh nhất là Đồng bằng Sông Cửu Long (8.101 doanh nghiệp, tăng 36,8%) và Đông Nam Bộ (40.711 doanh nghiệp, tăng 29,9%).

- Doanh nghiệp thành lập mới tập trung chủ yếu có quy mô nhỏ (từ 0 - 10 tỷ đồng) với 90.809 doanh nghiệp (chiếm 89,6%, tăng 26,8%)

- Tổng số lao động đăng ký của các doanh nghiệp thành lập mới trong 8 tháng đầu năm 2022 là 696.197 lao động, tăng 16,2% so với cùng kỳ năm 2021.

1.2. Doanh nghiệp quay trở lại hoạt động

Số doanh nghiệp quay trở lại hoạt động trong 8 tháng đầu năm 2022 là 48.126 doanh nghiệp, tăng 48,3% so với cùng kỳ năm 2021. Như vậy, con số doanh nghiệp quay trở lại hoạt động tính trong 8 tháng đầu năm nay đã cao hơn số doanh nghiệp quay trở lại hoạt động trong một năm của giai đoạn trước đây[1]. Số doanh nghiệp quay trở lại hoạt động tăng ở tất cả 17 lĩnh vực, trong đó phải kể đến các lĩnh vực đã chịu nhiều tác động bởi dịch bệnh Covid-19 trong thời gian qua: Hoạt động dịch vụ khác (1.400 doanh nghiệp, tăng 222,6%); Sản xuất phân phối, điện, nước, gas (748 doanh nghiệp, tăng 192,2%); Giáo dục và đào tạo (1.201 doanh nghiệp, tăng 68,7%); Kinh doanh bất động sản (1.684 doanh nghiệp, tăng 61,3%); Bán buôn; bán lẻ; sửa chữa ô tô, xe máy (18.063 doanh nghiệp, tăng 58,3%) và Dịch vụ lưu trú và ăn uống (2.765 doanh nghiệp, tăng 51,0%);...

2. Tình hình doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường

Trong 8 tháng đầu năm 2022 có 104.317 doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường, tăng 22,0% so với cùng kỳ năm 2021. Trong đó, phần lớn là các doanh nghiệp lựa chọn hình thức tạm ngừng kinh doanh trong ngắn hạn (59.609 doanh nghiệp, chiếm 57,1% tổng số doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường trong 8 tháng đầu năm 2022). Trong đó:

- Số lượng doanh nghiệp tạm ngừng kinh doanh trong trong 8 tháng đầu năm 2022 là 59.609 doanh nghiệp, tăng 38,1% so với cùng kỳ năm 2021. Phần lớn doanh nghiệp tạm ngừng kinh doanh trong 8 tháng đầu năm 2022 có thời gian hoạt động ngắn (từ 0-5 năm) với 28.980 doanh nghiệp (chiếm 48,6%), tập trung chủ yếu ở quy mô vốn từ 0 - 10 tỷ đồng với 53.379 doanh nghiệp (chiếm 89,5%, tăng 36,7% so với cùng kỳ năm 2021).

- Trong 8 tháng đầu năm 2022, số doanh nghiệp chờ làm thủ tục giải thể là 32.400 doanh nghiệp, tăng 7,5% so với cùng kỳ năm 2021. So với cùng kỳ năm 2021, số lượng các doanh nghiệp chờ làm thủ tục giải thể giảm ở 7/17 lĩnh vực và tập trung chủ yếu ở quy mô vốn từ 0 - 10 tỷ đồng với 28.568 doanh nghiệp (chiếm 88,2%, tăng 5,4% so với cùng kỳ năm 2021).

- Số doanh nghiệp giải thể trong 8 tháng đầu năm 2022 là 12.308 doanh nghiệp, tăng 0,9% so với cùng kỳ năm 2021. Trong đó, có 8/17 ngành nghề kinh doanh có tỷ lệ doanh nghiệp đã giải thể giảm so với cùng kỳ năm 2021. Doanh nghiệp giải thể trong 8 tháng đầu năm 2022 chủ yếu là các doanh nghiệp có thời gian hoạt động ngắn (từ 0-5 năm) với 8.400 doanh nghiệp (chiếm 68,2%) và tập trung chủ yếu ở quy mô vốn từ 0 - 10 tỷ đồng với 10.725 doanh nghiệp (chiếm 87,1%, giảm 0,9% so với cùng kỳ năm 2021).

II. Tình hình đăng ký doanh nghiệp tháng 8/2022

1. Doanh nghiệp gia nhập và tái gia nhập thị trường

Tháng 8/2022 có 11.918 doanh nghiệp đăng ký thành lập mới với số vốn đăng ký là 130.198 tỷ đồng, tăng 106,9% về số doanh nghiệp và tăng 91,6% về vốn đăng ký so với cùng kỳ năm 2021. Nguyên nhân chính khiến tỷ lệ doanh nghiệp thành lập mới tăng mạnh so với cùng kỳ năm ngoái là do tháng 8/2021 là giai đoạn dịch bệnh Covid-19 có diễn biến phức tạp khiến nhiều địa phương phải thực hiện giãn cách xã hội, hoạt động sản xuất kinh doanh, vận tải hàng hóa bị gián đoạn, đứt gãy.

Trong tháng 8/2022, có 05 vùng trên cả nước có số doanh nghiệp đăng ký thành lập tăng so với cùng kỳ năm 2021, trong đó, 02 vùng có mức tăng cao nhất là Đông Nam Bộ (5.028 doanh nghiệp, tăng 397,3%) và Đồng bằng Sông Cửu Long (878 doanh nghiệp, tăng 300,9%).

Số lao động đăng ký của các doanh nghiệp thành lập mới trong tháng 8/2022 là 75.222 người, tăng 73,3% so với cùng kỳ năm 2021.

Tháng 8/2022 ghi nhận có 6.458 doanh nghiệp quay trở lại hoạt động, tăng 67,1% so với cùng kỳ năm 2021. Đây là số doanh nghiệp quay trở lại hoạt động trong tháng 8 cao nhất từ trước đến nay.

2. Doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường

Trong tháng 8/2022, cả nước có 10.162 doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường, tăng 57,8% so với cùng kỳ năm 2021, trong đó có:

- 3.756 doanh nghiệp đăng ký tạm ngừng kinh doanh, tăng 20,5% so với cùng kỳ năm 2021;

- 4.453 doanh nghiệp chờ làm thủ tục giải thể, tăng 77,3% so với cùng kỳ năm 2021[2];

- 1.953 doanh nghiệp đã giải thể, chấm dứt tồn tại, tăng 140,5% so với cùng kỳ năm 2021[3].

III. Đánh giá chung về tình hình đăng ký doanh nghiệp tháng 8 và 8 tháng đầu năm 2022

(i) Số doanh nghiệp gia nhập và tái gia nhập thị trường trong 8 tháng đầu năm 2022 là 149.451 doanh nghiệp tiếp tục đạt cột mốc mới (gần đạt mốc 150 nghìn doanh nghiệp và vượt xa số 114.025 doanh nghiệp của cùng kỳ năm ngoái), gấp 1,4 lần số doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường.

(ii) Một điểm đáng lưu ý nữa là trong 8 tháng vừa qua, đã có 35 nghìn lượt doanh nghiệp tăng vốn mở rộng sản xuất kinh doanh, với hơn 2,5 triệu tỷ đồng vốn tăng thêm (tăng 62,5% so với cùng kỳ năm 2021). Đây là tín hiệu rất đáng mừng vì các doanh nghiệp này đang hoạt động và trải nghiệm thực tế môi trường kinh doanh. Họ nhìn thấy các cơ hội kinh doanh và mở rộng sản xuất để đáp ứng nhu cầu thị trường.

Mặc dù bức tranh doanh nghiệp có nhiều điểm sáng, tuy nhiên, Covid-19 đã bào mòn sức lực của nhiều doanh nghiệp, dòng tiền cho hoạt động sản xuất kinh doanh gặp nhiều khó khăn. Quy mô vốn của doanh nghiệp gia nhập thị trường đang có xu hướng giảm, vốn đăng ký bình quân trên một doanh nghiệp trong tháng 8/2022 giảm 26,1% so với tháng 01/2022. Con số này giảm 20,8% so với mức vốn đăng ký trung bình của doanh nghiệp thành lập mới năm 2021 và giảm 34,2% so với năm 2020[4]. Điều này cho thấy vẫn còn tâm lý thận trọng của doanh nghiệp trong quá trình bỏ vốn vào hoạt động sản xuất kinh doanh, cũng như gặp khó khăn trong việc tiếp cận vốn./.

[1] Số doanh nghiệp quay trở lại hoạt động trong các năm 2017; 2018; 2019; 2020 và 2021 lần lượt là 26.448; 34.010; 39.421; 44.096 và 43.116

[2] Kỳ so sánh báo cáo vào thời điểm tháng 8/2021 nhiều địa phương phải thực hiện giãn cách xã hội, các doanh nghiệp mặc dù đã ngừng hoạt động nhưng không thể thực hiện các thủ tục liên quan đến việc rút lui khỏi thị trường như: không họp được hội đồng thành viên, không ký được các giấy tờ, không xử lý được các vấn đề về thủ tục thuế, thanh lý tài sản,...nên không làm thủ tục giải thể. Do vậy, số doanh nghiệp chờ làm thủ tục giải thể và số doanh nghiệp đã giải thể ghi nhận trong tháng 8/2021 có thể chưa phản ánh đúng thực tế số doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường (có thể thấp hơn số thực tế) dẫn tới tỷ lệ so sánh giữa tháng 8/2022 và tháng 8/2021 cao hơn mức thông thường ghi nhận được qua các kỳ báo cáo trước.

[4] Vốn đăng ký bình quân của doanh nghiệp thành lập mới trong tháng 8/2022 là 10,9 tỷ đồng; vốn đăng ký trung bình của doanh nghiệp thành lập mới trong năm 2020 và 2021 lần lượt là: 16,6 và 13,8 tỷ đồng.